یادداشتی تازه در سایت می‌گذارم و مدتی بعد توجه‌ام به عکسی جلب می‌شود که بخشِ آمار سایت نشان می‌دهد. خطی مستقیم -هم‌چون استوا- جهان را به دو نیم تقسیم کرده؛ از شرقی‌ترین نقاطِ جهان تا غربی‌ترینِ آن. بخش‌های روشن -دست‌کم از دیدِ سایت- کشورهایی‌ست که خوانندگانی از آن مبدا، به مطالبِ سایت سرک کشیده‌اند. نور در برابر ظلمت!

 

در دنیایی معمولی، ممکن بود به این نتیجه برسم که مخاطبانِ فارسی‌زبانِ نوشته‌هایم در تمام جهان پراکنده‌اند؛ یک امپراتوری به وسعت عالم انتظار می‌کشد: «All hail, Macbeth!» … منتها نظر به این‌که هیچ‌چیز در دنیای ما ایرانی‌ها عادی نیست، بهتر است چنین نتیجه‌ی دست‌ودل‌بازانه‌ای را محتاطانه کنار بگذارم و توجه داشته باشم وی‌پی‌انِ ساکنانِ وطنِ دوست‌داشتنی تمام‌مدت روشن است و پیش از آن‌که نتیجه بگیرم فارسی‌زبانانی ساکنِ اندونزی، رومانی و ایرلند هم به صف بلندِ طرفداران پیوسته‌اند شایسته‌تر است فرض کنم وقتی معدود کسانی در خانه‌‌هاشان در تهران و تبریز و شیراز از سرِ لطف سری به آن یادداشت‌ها می‌زدند، کماکان به سرور‌های وی‌پی‌اِن در کشورهایی مختلف متصل بوده‌اند. 

 

البته منتفی نیست که فارسی‌زبانانی ساکنِ نروژ و هند هم گاهی به هنگام گشت‌وگذر در جهانِ پرازدحامِ اینترنت، ثانیه‌هایی در این کافه‌ی دنج توقف کند، اما باورش همیشه دشوار است که بپذیریم سهمِ خوانندگانِ سرزمینی که میلیون‌ها فارسی‌زبان دارد برابر است با کشوری در جنوبِ اروپا یا آسیای شرقی. 

 

به لطفِ جنگِ بیهوده‌ی فیلترها و فیلترشکن‌ها، آمار سایت بیش از آن‌که به سودِ ارزیابیِ ادبی مولف از مخاطبان‌اش بخورد، مناسبِ خدمات‌دهندگان اینترنت و سانسورچی‌هاست. 

 

وودی آلن زمانی نوشت: «طبقِ نظرِ ستاره‌شناسی مدرن، جهان متنهاهی‌ست و این خبر بسیار خوبی برای آن‌هایی‌ست که یادشان می‌رود وسایل‌شان را کجا گذاشته‌اند». با تقلید از طنز کم‌نظیر او، از ذهنم می‌گذرد جای خوشبختی‌ست که خدمات وی‌پی‌ان محدود به سیاره‌ی زمین است وگرنه یک‌روز صبح به‌ناچار (و به لطفِ نظام مقدس و فیلترینگ فوقِ پیش‌رفته‌ و فوقِ کارآمدش) نتیجه می‌گرفتم شهرت‌ام در منظومه‌ی شمسی گسترش یافته و در مریخ و اورانوس هم موجوداتی فضایی شیفته‌ی یادداشت‌ها و جستارهای این مولف بی‌نام و نشان شده‌اند.

 

به آن اعداد نگاهی می‌اندازم و سپاسگزار کسانی‌ام که در این اوضاع و احوال نامطلوب -با یا بدونِ فیلترشکن- به این صفحات سر می‌زنند، می‌خوانند، به اشتراک می‌گذارند و گاه از سر لطف پیام‌هایی می‌دهند. 

 

این‌که کسانی در غنا و شیلی جزوخوانندگان این سایت باشند همان‌اندازه عجیب است که سرورهایی در آن کشورها میزبانِ خدمات فیلترشکن به ایرانی‌ها؛ درهمان‌حال که هر دو به‌یک اندازه باورپذیرند. مارک تواین می‌گفت واقعیت از داستان عجیب‌تر است چون مجبور نیست با عقل جور در بیاید.

 

مهرماه ۱۴۰۴
علی صدر