دسته: مقاله
-
میخکوب بر صلیبِ گذشتهی ویران (۱)
احساس تحقیرشدگی ویرانکننده است و نیروی آدمی را یکسره بر باد میدهد، برخاستن از زمین را دشوار و دفاع از خویش را ناممکن مینماید. اسکار وایلد که خود از قربانیانِ مشهور چنان تراژدیِ تلخی بود و از فراز شهرت و اعتبار به فاصلهی چندماه به درون سلول زندان و بدنامی سقوط کرد، دردمندانه نوشت: من…
-
نزدیکتر از دوست، بیرحمتر از دشمن
فروید در یکی از پرشمار نامههایش به آرنولد زوایگ نوشت: «برای زندگینگاری میبایست خود را در میان دروغ، پنهانکاری، دورویی و آراستنهای کاذب محصور کرد». کلمات ظاهرا بدبینانهی فروید ناشی از نگاه او به روان آدمی بود، ریشهی بسیاری وقایع را در ناخودآگاهی ژرف میدید که نه تنها از دید دیگران که از ادراک درونیِ…
-
دربارهی کتاب قدرتهای جهان مطبوعات
ویلیام شرمن –فرمانده نظامی در زمان جنگهای داخلی قرن نوزدهم امریکا- زمانی گفته بود اگر امکانش را داشت تکتک خبرنگاران دنیا را سربهنیست میکرد اگرچه یقین داشت خبرش فردا صبح پیش از صبحانه همهجا پخش میشد. به دشمنی و بددلی به روزنامهنگاران مشهور بود اما حرفش بازتاب ناتوانی از هماوردی با یکی از خصیصههای بنیادین…
-
زدودنِ گذشته از تاریخ
در خبری تازه از ادارهی بایگانی ملی ایالات متحده آمده بود سازمان مربوطه برچسبِ هشداری بر تمامی اسناد موجود در وبسایتش زده که «برخی محتویات ممکن است برای اشخاصی آزاردهنده باشند»، اسنادی متشکل ازقانون اساسی حال حاضر کشور،متممهای مشهورش و بسیاری مضامین تاریخی. چنین هشدارهایی جدا از محل و مضموناش، نشان از طرز فکر و…
-
اندوه در دلِ شادکامی، بیزاری در میانهی دوستداشتن
آیا آدمی میتواند در یک لحظه و به یک چیز، دو احساس متفاوت و چهبسا متضاد داشته باشد؟ آیا میتوان به کسی متمایل بود و همزمان از او دوری جست؟ میتوان به کسی عشق ورزید و همزمان از او متنفر بود؟ ریچارد سوم به وقت پریدن از کابوس در شب پیش از نبرد نهایی میگفت:…
-
فیل در خیابان
آدمی همانقدر که به درستیِ خاطرات خویش اطمینان دارد به روایت دیگران از رویدادها بدگمان و مشکوک است. تصویر خود از گذشته را صادقانه و دقیق، حال آنکه دیگران را مستعد خطا و بدتر از آن، متمایل به تحریف میپندارد. با ذهنیت امروز به گذشته مینگریم در همان حال که با چیزهایی که از گذشته…
-
کمی زحمت، کمی فکر و وظیفهای که نداریم
متفکرانی معتقدند تاریخ یکسره افسانه است، کمی واقعیتهای جستهگریخته که با بسیاری تخیلات و تعصبات و نیتهایی نه یکسر خیرخواهانه، مخلوط و تحویل آدمیان میشوند. ناپلئون که از تغییر جهان دستبردار نبود و خویشتن را از جمله کسانی میدید که به تاریخ شکل میدهند، وقتی از همهسو شکست خورده و در تبعید بود، با لحنی…
-
هزار اتهامِ قربانی
در بابِ معنا و مصداق تجاوز بسیار نوشته و مینویسند. در این مقاله کمی به قربانی پرداختهایم، به تحلیل روانشناختی شرم و سکوت. همچنین در بستری تاریخی، به واکاوی لایههای این رفتار در تابلویِ رِنی از داستان سوزانا و قصهی لوکریس به روایت شکسپیر.
-
نومید باش و بمیر…!
آلفرد هیچکاک، کارگردان فقید انگلیسی، میگفت «هراندازه شخصیت شرور داستان موفقتر باشد، فیلم هم موفقتر خواهد بود». انسان با تمام سخنرانیهای غرا و خطابههای دلربایش در باب اخلاقیات، گرایشی ذاتی به شرارت دارد، و بهرغم باورهایی گاه عمیق به نادرستیِ اعمالی مشخص، از دیدنشان و گاه از ارتکابشان لذت میبرد، حتی اگر با گذشت کوتاهزمانی…
-
پوشاندنِ خنجر یا نمایاندنِ حزنِ درون؟
چرا آدمیان برای صدها سال در نقاشیها و سپس عکاسی پرتره تا اوایل قرن بیستم، با چهرهای عبوس، بیروح، کمی محزون، گاه متفکر، برخی اوقات مغموم و سرد و مبهوت تصویر شدهاند؟ و پرسش سرراستتر آنکه «چرا نمیخندند؟» معقول است بپنداریم انسانهای آن روزگار بهراستی محزونتر بودند
asadr.info 