دسته: یادداشت
-
تاریخچهی تحولات پیش از تحولِ بزرگ
عادت کردهایم تاریخِ علمِ مدرن را همیشه با محوریتِ قرن هفدهم و نامهای بزرگ بخوانیم: بیکن، دکارت، نیوتن، لایبنیتز، کپلر، بویل و دیگران. اما واقعیت این است که هر رویدادی پسزمینهای دارد و هر آدمی که چیزی کشف کرد، آفرید یا مسبب نقطهعطفی شد به چیزهایی تکیه داشت که پیشینیان بهجاگذاشته بودند. تاریخِ دراماتیکِ موردِ…
-
دانشمندانی که از سرِ بیکاری مهمل نمیگفتند
ریشههای ممنوعیت جدیدِ متا برای نوجوانها نگرانی از تاثیرِ شبکههای اجتماعی بر ذهن و روان موضوعِ تازهای نیست اما از حدودِ پنجسالِ پیش جاناتان هاید و همکاراناش بحثی عمومی دربارهی تاثیر این شبکهها بر روحیاتِ نوجوانان و بهطور مشخص اینستاگرام بر دخترهای نوجوان را تبدیل به مهمترین مشغلهی پژوهشیشان کردند. مسئله اینجا بود که…
-
همه برای جهنم، جهنم برای همه
دانته معتقد بود داغترین جای جهنم برای کسانی کنار گذاشته شده که در زمانهی بزرگترین فجایعِ اخلاقی خود را کنار میکشند یا بیطرفیِ خویش را حفظ میکنند[1]. نمیدانیم این قضاوتِ سختگیرانهاش ناشی از تجربهای شخصی بوده یا نتیجهی تاملاتی عمیق از سرِ حوصله و با خونسردی. منتها خبرِ بد برای دستاندرکارانِ جهنم این است که…
-
جاودانگی و پایان
در جملهای از کتاب گراهام گرین[۱] میخوانیم «هیچ داستانی آغاز یا پایان ندارد: ما به دلخواه لحظهای از یک زندگی را انتخاب میکنیم و از آنجا به گذشته یا آینده نگاه میکنیم.» یکی از نقلِ قولهای مشهورِ اورسن ولز هم میگوید داشتنِ پایانِ خوش[۲] تنها به این وابسته است که داستان را کجا تمام کنیم.…
-
شبهعلم، نوروپلاستیسیتی و کلهی مورچهها
تحقیقِ تازهای نشان میدهد مغزِ مورچهها در سنینِ مختلف بر اساس وظایفی که به عهده دارد (مثل مراقبت از لانه یا جمعآوری غذا) دچار تغییراتِ جدی در لوبِ آنتنال میشود. همزمان با بالارفتنِ سن و با تغییرِ ساختار-کارکردِ بخشی از مغز، حساسیتاش به برخی محرکهای بویایی -که اصلیترین شیوهی ارتباط در مورچههاست- بیشتر شود، و…
-
کلونیِ بچهزرنگها
کاریکاتور بالا را جایی در فسیبوک دیدم؛ بدونِ اشارهای به آفرینندهاش. در نگاهی ساده و آشکار، ضدِ جنگ و نظامیگریست. حرفِ تازهای نمیزند اما موضوعی کمابیش آشنا را مجددا و بهشکلی تاثربرانگیز تصویر میکند. آنچه توجهم را جلب کرد اظهارنظرِ کسی بود به این مضمون: "اگر آدمهای باهوش و کاربلد که آن مدالها را به…
-
قدرتِ جادوییِ سکوت
برتراند راسل زمانی نوشت "اگر قدرتِ جادوییِ خواندنِ ذهنِ یکدیگر به ما داده میشد، اولین چیزی که از بین میرفت دوستی بود". به یک معنا -شاید به درستی- ادعا میکرد که صداقتِ تام و تمام ممکن است به عکسِ آنچه ما آدمها اصرار داریم به خودمان بقبولانیم، مفید نباشد و پسِ پشتِ ذهن هرکس، افکاریست…
-
دقت و خوشسلیقگی نشاندهندهی شخصیت شماست، حتی در انتخابِ فحش
صادق هدایت که به قولِ خودش موجودی بود فحشمند میگفت "اگر فحش نباشد ، آدم دق میکند". چه سرحال بود و چه دمغ و چه در داستان و چه در نامه و تقدیمنامچه، در استفاده از بدوبیراه هیچ کم نمیگذاشت. در علویهخانم چنان دستودلباز بود که کسانی چون شاملو بعدها گفتند متحیرند اینهمه فحش را…
-
دینی که قرار نبود از دست برود
تارکوفسکی، گارسیا مارکز، کاراواجو و ورمیِر در خدمتِ آلترناتیو راک شهرتیافتن قابلِ پیشبینی نیست؛ دستکم در عموم مواقع. بعد از رسیدن به قلهی هیاهوست که کسانی دستبه کارِ تفسیر میشوند تا عناصرِ آن موفقیتِ نابهنگام را برشمارند و برای مشاهدهگرانِ هاجوواج توضیح دهند چهچیزهایی زمینهسازِ آن صعودِ انکارناپذیر شد. ترانهی Losing My Religion یکی از همین نمونههاست.…
-
سرمست از آسمانِ روشن، ویران در شبِ تاریک
به بهانهی روز جهانیِ اختلال دوقطبی (۳۰ مارس)
asadr.info 